تغذیه تکمیلی(6)

چند نکته مهم در مورد دفعات و مقدار غذا در کودکان 6 تا 12 ماهه

دفعات غذای کمکی در پایان 6 ماهگی از یک بار در روز شروع و کم کم به دو بار و سپس در اواخر ماه هفتم و طی ماه هشتم به سه بار در روز می‌رسد. در صورت نیاز می‌توان یک یا دو میان وعده هم اضافه نمود. با افزایش سن کودک، دفعات تغذیه و مقدار غذای کمکی بیشتر می‌شود به طوری که در سنین 9 تا 12 ماهگی وعده‌‌های اصلی غذاهای کمکی 3 تا 4 وعده در روز و اگر کودک میل داشت با 1 تا 2 میان وعده هم همراه است. به این ترتیب شیرخوار به تدریج مهارت بیشتری در غذا خوردن پیدا می‌کند و از مزه‌‌های جدید هم لذت می‌برد.

مقدار غذای کمکی که کودک در 24 ساعت دریافت می‌کند به سه عامل مهم بستگی دارد:

میل و اشتهای کودک (نه میل و اجبار اطرافیان)

تراکم انرژی (انرژی دانسیتی) غذای کمکی

میزان دریافت شیر مادر که غذای اصلی او است.

در مورد تراکم انرژی غذای کمکی شیرخوار لازم است یادآوری نمود که:

هر گرم غذا باید 8/0 تا یک کیلوکالری انرژی داشته باشد. در شرایطی که غذای کمکی غلظت کافی را نداشته و حاوی مواد مغذی کمتری باشد مثلاً تراکم انرژی آن 6/0 کیلوکالری باشد، یا باید مقدار غذای کمکی را بیشتر کرد و یا دفعات آن را افزایش داد.

بنابراین با در نظر گرفتن مقدار دریافت غذا، تراکم انرژی مطلوب غذا و براساس منحنی رشد شیرخوار، سه حالت ممکن است اتفاق بیفتد:

1ـ وزن شیرخوار بدون تناسب با قد او، بیش از حد انتظار است و به طرف اضافه وزن پیش می‌رود در این صورت ضمن مشورت با پزشک اقدامات زیر انجام شود:

علت یابی رشد زیاد

ادامه تغذیه با شیر مادر تا دو سال تمام و بیشتر

ارائه غذاهای کمکی مغذی با همان اصول و دفعات تغذیه

اجتناب از دادن غذاهای چرب و شیرین و عدم افزودن چربی و شکر به غذای کمکی شیرخوار

عدم اصرار به خوردن غذای کمکی

توجه: در این کودکان به هیچ وجه نباید دریافت شیرمادر کم یا قطع شود.

2ـ منحنی رشد، مناسب است. در این صورت:

تغذیه تکمیلی با همان مقادیر و دفعات توصیه شده شروع و ادامه می‌یابد.

3ـ منحنی رشد کند است. در این مورد اقدامات زیر ضروری است.

علت یابی کندی رشد (مقدار غذا؟ دفعات تغذیه؟ توسط چه کسی و در چه شرایطی به کودک غذا داده می‌شود؟)

تغذیه مکرر شیرخوار با شیر مادر و بر حسب میل او.

تهیه غذاهای مغذی و با کالری بیشتر برای کودک (مثلاً به سوپ او، شیر یا کره و به فرنی، پودر گردو یا بادام اضافه شود).

افزایش دفعات تغذیه یا مقدار غذا

مراقبت، محبت و توجه بیشتر به کودک

تشویق و ترغیب کودک به خوردن غذاهای کمکی (حتماً سالم و بهداشتی و در منزل تهیه شود تا احتمال بیمار شدن شیرخوار کمتر باشد).

نباید فراموش کرد همان قدر که کمبود وزن کودک باعث نگرانی است، چاقی هم می‌تواند نگران کننده و مشکل آفرین باشد (جهت اطلاعات بیشتر در مورد کنترل وزن، به قسمت چاقی مراجعه فرمایید